Oliver Laxe: "Vivimos momentos de escepticismo, nos que non se confía no ser humano"

"Vivimos momentos de escepticismo, de cinismo e nos que non se confía no ser humano". Así se pronuncia o director Oliver Laxe, quen, coa súa nova película, o 'western' espiritual 'Mimosas', rodado nas montañas do Atlas, busca "reencantar" ao espectador.

Nunha entrevista con Europa Press, Laxe, nacido en París pero criado na Coruña, reflexiona sobre a "espiritualidade" do filme, aínda que tamén sobre a falta de fe na sociedade occidental, e acerca de se precisamente por iso a xente está agora máis necesitada do "xesto relixioso".

Na súa opinión, o mundo asiste estes días "a unha resacralización" e 'Mimosas', que se estrea este xoves en 28 salas de toda España, "non é máis que unha expresión diso".

Recoñece que a temática da fe é "fráxil" hoxe, pero asume "a responsabilidade de insuflar ese halo espiritual" á súa obra. Defende unha diferenciación entre a institución relixiosa e o "xesto", e considera que o problema das relixións é que "se materializaron e só hai regras", pero "falta o amor".

Neste contexto, parécelle "un sinónimo da decadencia da sociedade o feito de que foi unicamente a arte o condutor da alma".

"ABANDONARSE AO CAMIÑO"

Con todo, o pesimismo desaparece do seu discurso cando trata de explicar a súa concepción da fe, "unha pulsión humana" pola que se mostra convencido da existencia "dunha intelixencia creativa detrás das cousas".

A súa liñaxe cultural é o da "Galicia campesiña" --os seus avós son dos Ancares--. Aí "había unha fe, unha aceptación do que a vida ofrecía, unha submisión doce ao que a vida daba", lembra.

É o que Oliver Laxe define como "unha digna submisión", e que está presente na súa última longametraxe na forma de actuar dos seus personaxes cando "aceptan o que lles dá o camiño".

"O camiño dilles: 'tedes que levar a este corpo ata Sijilmasa, a pesar de que está cheo de montañas', e eles asúmeno con digna submisión. Porque saben que cando te abandonas ao camiño sempre che pasa o mellor", expón.

Ademais, a espiritualidade en 'Mimosas' está "no cinema da película, na xeometría e na proporción das imaxes", apunta. "Un dos obxectivos que tiña era facer sentir ao espectador no centro da trama. E, en paralelo, tiña a intención de convidar a viaxe máis imaxinado, o soñado, o fabulado...", advirte.

Tamén el abandonouse ao camiño durante os seis anos en que fixo 'Mimosas'. "Dalgunha maneira, puiden exercitar esa aceptación, porque foi moi difícil", reflexiona.

Pon un exemplo: "Cando rodabamos nas montañas houbo un momento, sobre todo ao comezo, no que se cheiraba desastre. Tivemos moitos problemas de diferente índole pero eu tiña xa a crenza de que era un fracaso, que tivera cinco anos para preparar o proxecto, que fora libre para facelo e que fracasara", rememora.

Entón, admitiu que a vida lle estaba dando "a labazada máis grande" pero que sería por algo "positivo", para crecer no intento. E ao final, a cinta saíu adiante, sempre grazas á "solidez" que lle achegou o seu irmán con Zeitun Films.

O NOVO CINEMA GALEGO

De feito, Zeitun, a produtora que cofundó na Coruña co seu irmán, produciu xa seis filmes e está comprometida con nomes do Novo Cinema Galego como Lois Patiño e Alberto Graza, entre outros. O propio Oliver Laxe recoñécese dentro dese movemento, aínda que lle dean "un pouco igual" as etiquetas.

"Recoñézome moito principalmente porque son os meus amigos a maior parte", destaca, e advirte que neles hai unha sensibilidade, motivacións e valores "similares". "Si que hai algo diferente que me parece que está a suceder en Galicia", comenta.

Respecto diso deste 'boom' do cinema "con alma" na comunidade galega, atribúeo a "un traballo moi importante" que empeza polo labor de "moi bos festivais" que lograron que haxa "moi bos espectadores".

Agora "ata hai un distribuidor", a cooperativa Numax. "Xa o temos todo", valora, antes de incidir en que se se dá este fenómeno é "porque xente como Ramiro Ledo e Xan Gómez --parte do proxecto compostelán-- puxeron a súa carreira de lado para servir á comunidade". "E crearon un cinema que repercute positivamente na sociedade e que fai que se xere un público máis esixente", engade.

Aínda sobre a súa xeración, entende que se teñen "uns a outros de espello no que mirarse", e resalta que son "bastante desacomplexados". Reivindica unha mestura de "servizo, clarividencia, sensibilidade e sacrificio", e confésase "super contento".

"Nunca en ningunha linguaxe artística na historia da cultura galega houbo tanta unanimidade desde fóra de Galicia en destacar un movemento cultural galego tan sólido", sentenza.

E chama a atención sobre que isto ocorreu nun período de tempo moi breve. De feito, en 2010, cando presentaba o seu primeiro traballo, 'Todos vós sodes capitáns', preguntábanlle "se era catalán, porque nunca viran pelis galegas".

"Hoxe fanse ciclos do Novo Cinema Galego, e coñécesenos, cítasenos, escríbese sobre nós e ténsenos de modelo... En España e fóra de España", subliña.

Ao seu xuízo, non son "nin máis sensibles nin máis especialitos", nin fixeron "nada estraño ou diferente", senón que "simplemente" deixaron os seus "egos de lado" e puxéronse "a currar".

NOVO PROXECTO SOBRE O LUME NOS ANCARES

Xa coa mente nunha nova película, desvela que a localización será a casa dos seus avós nos Ancares e que colaborará con alumnos dun máster da Universidade Pompeu Fabra.

A idea é a dun "documental creativo", de forma que deixará atrás a película "de caza" que foi 'Mimosas' --na que tiña "claro o obxectivo" e foi "a por el"-- e volverá á "cana" de 'Todos vós sodes capitáns', á espera de que sexa "a vida" a que "morda o anzol".

Será unha cinta "máis híbrida" e "pequeniña" contorna aos incendios, que filmará o verán que vén. "Un pirómano que sae de casa e volve a casa", resume. Quere configurar un melodrama, "en parte", para "conmover" ao público con dous personaxes, o home e a súa nai.

Lonxe do "paternalismo" dun proxecto pensado para concienciar, as súas intencións pasan por sacar o seu lado "máis provocador", cun achegamento "bastante metafísico e plástico" ao lume e no que pretende "redimir" a un personaxe "vilipendiado e demonizado".

"Non quero xustificar os seus actos, quero simplemente entendelos; a min non me corresponde xulgar", puntualiza. "Entender que se esa persoa provoca sufrimento é porque sofre á súa vez (...) Quero que o espectador entenda iso e espertar nel sentimentos de indulxencia, de perdón, de misericordia, de amor.... Porque o amor é iso, basicamente: entender que o que provoca sufrimento é porque sofre á súa vez", resolve.

GRAN PREMIO DA SEMANA DA CRÍTICA EN CANNES

Pero, polo momento, Laxe estrea 'Mimosas', tras unha gran acollida e facendo historia ao gañar o gran premio da semana da crítica de Cannes.

Como anticipo presentaraa en Numax este xoves 5 de xaneiro cun primeiro pase ás 18,00 e un segundo ás 20,30 horas. Xa o sábado 14 ofrecerá unha aula baixa o título 'Mimosas, unha música de pasos e de libros'.

"Partindo de referentes aparentemente tan afastados entre si como as novelas de cabalería, os relatos orientais, Pasolini, o cinema independente americano ou Herzog, Oliver Laxe tece en 'Mimosas' un 'filme sobre a fe que se goza como unha película de aventuras", sinalan desde Numax.