Manuel María será o homenaxeado no Día das Letras Galegas en 2016

O poeta Manuel María será o homenaxeado no Día dás Letras Galegas en 2016, tal e como aprobou este sábado nun pleno extraordinario a Real Academia Galega (RAG).

Deste modo, o pleno da RAG decidiu dedicar o Día dás Letras do próximo ano a Manuel María, quen se impuxo sobre Xela Arias Castaño e Ricardo Carballo Calero.

Segundo subliñou a RAG, este poeta lucense, autor dunha extensa obra e expoñente do activismo político, representa a "conciencia" e o "compromiso inquebrantable" coa lingua galega.

Así, a vida de Manuel María, nacido en Outeiro de Rei (Lugo) en 1929 e falecido en A Coruña en 2004, caracterizouse tanto por unha extensa obra poética coma polo seu profundo compromiso político co nacionalismo galego e a recuperación da cultura galega en ao clandestinidade, durante o franquismo.

Os temas dos seus textos abordan dende a voz existencialista e o amor, ata o compromiso social e político. Foi colaborador de Burla Negra e a Plataforma Nunca Máis tras a catástrofe do Prestige.

"A personalidade literaria encaixa perfectamente dentro do espírito e a acción e a letra e a música das 'Irmandades dá Fala'", manifestou o presidente da RAG, Xesús Alonso Montero, na rolda de prensa na que se deu a coñecer o nome.

VIDA

Manuel María trasladouse a vivir a Lugo en 1943, onde cursou o ensino secundario entre o Instituto Masculino e o colexio de Los Maristas. Foi nesta altura cando entrou en contacto con personalidades como Uxío Novoneyra, Luís Pimentel, Celestino Fernández de la Vega, Ánxel Fole, Álvaro Cunqueiro, Ricardo Carballo Calero e Aquilino Iglesia Alvariño.

Chegado o ano 1949, os seus versos viron por primeira vez a luz na revista de poesía Xistral, fundada por Pimentel. De igual modo, o seu primeiro libro non tardou en chegar: 'Muiñeiro de Brétemas', que se publicou en 1950, cando o autor tiña só 19 anos.

Este feito, segundo precisou a RAG, converteu a Manuel María no poeta máis novo que publicaba en galego na posguerra. Ademais, foi este primeiro poemario o que inaugurou a denominada 'Escola dá Tebra'.

Un ano despois, en 1951, Manuel María matriculouse en Dereito na Universidade de Santiago de Compostela (USC). É nesta época cando concibe o libro de poemas 'Morrendo a cada intre', publicado en 1952, ano no que crea a editorial Xistral en Lugo.

REVISTA ALBA

Tres anos despois, sobre 1954, este poeta lucense comezou a colaborar na revista Alba. Deste modo, é na casa do director da publicación, Ramón González Alegre, onde coñece a Bernardino Graña e a Xosé Luís Méndez Ferrín. En concreto, con este último, segundo indicou a RAG, mantivo unha forte relación de amizade, que se intensificou cando os dous exerceron a docencia no colexio Fingoi de Vigo.

No ano 1953, Manuel María volve a Lugo e, un ano despois, gaña os Xogos Florais de Ourense, e coñece algúns dos máis importantes intelectuais ourensanos: Florentino López Cuevillas, Antón Tovar ou Vicente Risco.

E en 1957 alcanzou o título profesional de procurador, que o levou a comezar o exercicio desta profesión en Monforte de Lemos (Lugo). Dous anos despois, en 1959, casou con Saleta Goi García, a muller que o acompañou na maior parte dos seus proxectos e a quen o poeta quixo citar ao longo da súa obra.

De feito, foi con Saleta con quen preparou a colección Val de Lemos, onde viron a luz poemas de Luz Pozo, Carballo Calero, Pura Vázquez ou Cabanillas. Xa no ano 1970, ambos os dous abriron en Monforte a libraría Xistral, auténtico centro de dinamización cultural da localidade.

RECUPERACIÓN CULTURAL

Nos anos sesenta e setenta, Manuel María atende aos chamamentos e peticións que lle chegan de todas as organizacións que traballan pola recuperación cultural. Así, este poeta lucense impartiu conferencias, recitou poemas ou presentou a Nova Canción Galega.

A súa obra literaria diversifícase e multiplica de acordo cos novos tempos -- ensaio, narrativa e teatro, entre outros xéneros --, sen abandonar o cultivo da poesía.

Del existencialismo e o seu pesimismo radical evoluciona, segundo precisou a RAG, cara a unha poesía de compromiso social, canalizando unha resposta nacionalista ao franquismo.

Así, xunto ao traballo intelectual, o poeta manifestou o seu compromiso na militancia política clandestina, que culminaría na súa elección como concelleiro no ano 1979.

EXPRESIÓN "ÍNTIMA E HUMANISTA"

A partir da década dos 80, a súa poesía alcanza unha expresión máis íntima e humanista, e, nestes anos, escribe e publica, segundo precisou a RAG, o seu "máis rico corpus poético".

Ademais, o poeta participa activamente en nas actividades de entidades como a Asociación Socio-Pedagóxica Galega ou a Asociación de Escritores en Lingua Galega. De igual modo, emprende unha serie de viaxes que o levan a diversas partes de Europa. Nesta época, son frcuentes as homenaxes, premios e recoñecementos.

Xa en 1998, segundo relatou a RAG, Manuel María e Saleta Goi trasladaron a súa residencia á cidade de A Coruña, onde este poeta pasou os seus últimos anos e onde mantivo un faladoiro no Kirs. Seis anos despois, o 8 de setembro de 2004, Manuel María faleceu.