​PERFIL | Villares, o xuíz que colga a toga para cambiar leis inxustas

O candidato de En Marea está afeito a esprintar. Na súa adolescencia, Luís Villares (Lugo, 1978) foi atleta. Competía nos 150 metros ata que, con 15 anos, cando lograra a marca mínima para participar nos campionatos galegos xuvenís, detectáronlle unha lesión de costas que o apartou das pistas.

Este domingo culminará outra carreira, tamén a contrarreloxo. Hai menos de dous meses era un completo descoñecido para a maioría de galegos e, 51 días despois de presentarse ante os medios e confirmar o que era un segredo a voces, someterase ao escrutino da cidadanía coa idea de, tras colgar a toga, buscar cambiar as leis "inxustas" desde a Xunta.

Luís Villares converteuse no "candidato de consenso" avalado polos 'alcaldes do cambio' --Xulio Ferreiro (A Coruña), Jorge Suárez (Ferrol) e Martiño Noriega (Santiago)--, os mesmos que encabezaron os movementos a través dun manifesto para agrupar ás forzas da "esquerda rupturista" co obxectivo de conformar unha candidatura de confluencia.

Non foi un camiño fácil. A inclusión de Podemos Galicia en En Marea resolveuse no último momento logo de semanas de tira e afrouxa entre a coordinadora da 'marea galega' --saída da súa asemblea constituínte do 30 de xullo en Vigo-- e a formación morada. Unha vez que Podemos se sumou ao partido instrumental, Villares recibiu o respaldo do 86% do censo nunhas primarias ás que se presentou como único candidato para liderar En Marea na loita por desbancar ao PP da Xunta e trasladar ás urnas o 'sorpasso' ao PSdeG que auguran gran parte das sondaxes.

Villares tivo que enfrontarse ás acusacións lanzadas desde o PP polo seu --din-- "imposición" como candidato desde mesmo antes de situarse publicamente. Estaba nas quinielas para liderar 'a marea galega' desde a pasada primavera, cando comezaron os contactos ata que se filtraron. El nega o 'dedazo', indicando que os primeiros contactos producíronse en xullo a través de Martiño Noriega.

Sen ese descanso vacacional e con menos de dous meses por diante, Villares, tras pedir a excedencia, iniciou unha carreira na que o seu principal obstáculo foi o descoñecemento sobre este xuíz lucense do TSXG que deu o salto á política porque "hai inxustizas que unha sentenza non pode remediar".

INFANCIA E UNIVERSIDADE EN SANTIAGO

Aos pais de Villares non lles gustaba que o seu fillo "andase en política". De feito, como confesou, no ano 1993 tívose que escapar de casa para ir escoitar ao "mestre Beiras", o histórico dirixente do nacionalismo galego que, tras anunciar que non optaría a escano no Pazo do Hórreo, deixouse "a pel" en campaña arroupando a Villares, como prometeu nunha das súas primeiras aparicións públicas xunto ao maxistrado.

Estudou na Escola dos Maristas en Lugo e, nos seus anos de instituto, foi redactor dunha revista escrita en galego, do que é un gran defensor e impulsor no ámbito xudicial. De feito, unha das súas promesas electorais é anular o decreto do plurilingüismo no ensino en canto pise San Caetano cos zapatos do seu pai, o amuleto do que non se separa esta campaña.

Renunciou a estudar Arquitectura, a súa vocación frustrada, para trasladarse a Compostela e iniciar a carreira de Dereito. Alí enrolouse nos Comités Abertos dá Facultade (CAF), onde coincidiu coa candidata do BNG, Ana Pontón, e estreitou lazos co actual alcalde da capital galega, Martiño Noriega.

XUÍZ DESDE 2005

Xuíz desde 2005, exerceu como titular do xulgado de instrución da Fonsagrada (Lugo) entre 2007 e 2010, antes do seu destino en Madrid á Audiencia Nacional. Tras isto, obtivo a praza como titular no Tribunal Superior de Xustiza do País Vasco, onde exerceu un ano e dous meses.

Do seu paso por Euskadi rescata unha das sentenzas das que máis orgulloso sente. A localidade guipuscoana de Hondarribia celebra cada 8 de setembro o 'Alarde', un desfile tradicional que se remonta ao século XVII e que conmemora a resistencia dos hondarribiarras ao asedio de dous meses das tropas do monarca francés Luís XIII no ano 1683. Non podían participar as mulleres, pero os movementos cidadáns e a sentenza de Villares en 2011 cambiou esta situación.

ESPÍRITO CONCILIADOR E CARÁCTER

Villares ponse como tope oito anos na política antes de volver á xudicatura, situación que Feijóo cuestionou en campaña electoral, poñendo en dúbida a independencia dun xuíz que se introduce na política. Este músico que toca a zanfona e a gaita en Os Frebudos, presume do seu afán conciliador, aínda que o seu círculo de achegados indica que non está falto de carácter para tomar decisións.

Da articulación de ambas as virtudes dependerá boa parte de que En Marea non reviva nos próximos anos os episodios sucedidos en AGE durante a última lexislatura, que viu como tres dos seus nove deputados finalizaban no Grupo Mixto.

As sondaxes apuntan a que En Marea está en disposición de aumentar considerablemente os escanos que obtivo a formación da que herda o seu espírito, AGE. Grupo parlamentario no que compartirán bancada membros de Anova, Esquerda Unida, Cerna --grupo escindido de Anova--, mareas municipalistas e inscritos de Podemos Galicia que, á súa vez, atópanse divididos en dous bandos como evidenciou o proceso de negociacións para a súa inclusión no partido instrumental e o posterior proceso de primarias.

Un espírito conciliador que, ademais, deberá sacar a relucir a partir do luns se o PP de Alberto Núñez Feijóo non consegue revalidar a súa maioría absoluta, algo que non prevén as enquisas, pero que, de suceder, tamén poñerían en situación de liderar a alternativa, se se confirma o prognóstico do 'sorpasso'. Con todo, Villares prometeu que Galicia non vivirá os problemas que protagonizaron Podemos e PSOE en Madrid tras as eleccións xerais de decembro de 2015.

COÑECE A PONTÓN E LEICEAGA

De feito, parte dese traballo xa está feito, pois xa coñece persoalmente ás dúas persoas coas que deberá sentar a negociar se o PP perde a Xunta. Con Pontón, como xa se apuntou, coincidiu na súa etapa universitaria. Co candidato do PSdeG, Xoaquín Fernández Leicega, ten boa relación e, de feito, foi compañeiro dun dos seus familiares nun xulgado lucense.

Como anécdota, Villares relata que se atopou en Santiago con Leiceaga o mesmo día que este presentou o programa electoral dos socialistas e prometeu que, se se convertía en presidente da Xunta, renunciará a vivir en Monte Pío, a residencia oficial do titular do Goberno galego. "Ti, porque vives en Santiago; pero os que non somos de aquí, nalgún sitio teremos que vivir", conta o lucense que lle dixo ao socialista en ton de broma.

Ao home ao que quere obrigar a facer ás maletas de Monte Pío tamén o coñece. Villares coincidiu con Alberto Núñez Feijóo o pasado 17 de maio en Outeiro de Rei (Lugo) na homenaxe ao poeta lucense Manuel María, ao que se lle dedicou o Día dás Letras Galegas en 2016. Ese día, a irmá do candidato formaba parte do grupo musical que amenizaba o acto e o maxistrado fora convidado como membro dunha plataforma en defensa do galego na xudicatura.

Por aquel entón, o nome de Luís Villares xa circulaba en mentideros e filtracións para converterse en candidato da "esquerda rupturista". Feijóo, sempre ben informado, achegouse a Villares e saudouno no que o lucense definiu como un xesto "formal pero tenso".

O vindeiro domingo, Luís Villares saberá se opta a converterse en presidente da Xunta só 51 despois de presentarse ante os medios e pasar de non ter nin a súa propia foto no perfil de Facebook a ver a súa cara empapelando muros de media Galicia.